H ΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Από το 2001 και μετά η χορήγηση των subprime δανείων (δάνεια τα οποία φέρουν υψηλότερο βαθμό πιστωτικού κινδύνου και έχουν κακή πιστωτική ιστορία καθώς το ύψος του δανείου δεν δικαιολογείται από το παρουσιαζόμενο εισόδημα για την αποπληρωμή του) άρχισε να αυξάνεται απότομα καθώς το χρηματοπιστωτικό σύστημα των Η.Π.Α. είχε ανάγκη για επέκταση σε κοινωνικές ομάδες οι οποίες ήταν αποκλεισμένες από αυτό μέχρι την χρονική εκείνη περίοδο .
Γιατί όμως οι τράπεζες δάνειζαν και ας ήξεραν ότι τα δάνεια θα ήταν πολύ δύσκολο να αποπληρωθούν ; H απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι σχετικά απλή : όταν οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται προσδοκάς πως ότι αγοράσεις θα μπορεί να πωληθεί μετά σε υψηλότερη τιμή και έτσι να χρησιμοποιήσεις την διαφορά αυτή για να αναχρηματοδοτήσεις το δάνειο που έχεις ήδη πάρει . Η αγορά αυτή (ABCP) άρχισε να καταρρέει όταν τα subprime δάνεια δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν και έτσι ακολούθησαν πλειστηριασμοί οι οποίοι αύξησαν την προσφορά των κατοικιών και κατά συνέπεια οδήγησαν σε πτώση των τιμών τους . Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεταφερθεί η κρίση σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα οδηγώντας πολλές τράπεζες σε χρεοκοπία (Fannie Mae ,Freddie Mac, Lehmann Brothers) . Οι τραπεζικοί κλάδοι των χρηματιστηρίων σε όλο τον κόσμο άρχισαν μέρα με την μέρα να βυθίζονται συμπαρασύροντας ολόκληρους τους γενικούς δείκτες καταγράφοντας απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων .

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Παρά το γεγονός ότι η οικονομία μας είναι «θωρακισμένη» και το τραπεζικό μας σύστημα «ισχυρό», αν πιστέψουμε τα λεγόμενα του πρωθυπουργού Καραμανλή και το υπουργού οικονομίας Αλογοσκούφη, η κυβέρνηση για σιγουριά αποφάσισε να δωρίσει το ποσό των 28 δισ. ευρώ (ψιλοπράγματα) για την εξασφάλιση της απαιτούμενης ρευστότητας του συστήματος. Το ποσό αυτό θα διατεθεί ως εξής:
1. Εγγύηση του δημοσίου για τις ανάγκες ρευστότητας του πιστωτικού συστήματος ύψους 15 δισ. ευρώ.
2. Ενίσχυση της ρευστότητας της διατραπεζικής αγοράς ύψους 8 δισ. ευρώ.
3. Συμμετοχή του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών με προνομιούχες –χωρίς ψήφο- μετοχές, ύψους 5 δις. ευρώ.
Για να πάρουμε μια μικρή όμως γεύση του τι σημαίνει αυτό το ποσό και αν τελικά επηρεάζει την πραγματική οικονομία να επισημάνουμε ενδεικτικά ότι αποτελεί: περίπου το 10% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος ή το 13% του δημόσιου χρέους ή τις δαπάνες για την παιδεία τεσσάρων ετών (σήμερα δίνουμε 7,2 δισ. ευρώ το χρόνο) ή τις επενδύσεις στην υγεία πέντε ετών ή τρία ετήσια προγράμματα δημοσίων επενδύσεων (8,5 δισ. έκαστο).
Ενώ λοιπόν η κυβέρνηση σπαταλά δισεκατομμύρια στην διευκόλυνση των τραπεζών, την ίδια στιγμή παριστάνει τον «φτωχό συγγενή» όσον αφορά τις κοινωνικές δαπάνες καθώς στον Προϋπολογισμό του 2009 προβλέπεται μείωση των δαπανών για την Παιδεία κατά 150 εκατομμύρια ευρώ ενώ προωθείται η ιδιωτικοποίηση και άλλων δημόσιων οργανισμών (Ολυμπιακή, ΟΣΕ).
Ταυτόχρονα επιδίδεται στο σπορ της φοροεπιδρομής και βάζει στο στόχαστρό τις «προνομιούχες» οικονομικές τάξεις (χαμηλόμισθους, συνταξιούχους, ελευθεροεπαγγελματίες) προκειμένου να εξασφαλίσει μια κάποια ρευστότητα ώστε να διευκολύνει τις συμπαθείς τάξεις των τραπεζιτών και των βιομηχάνων.
Και ενώ όλα αυτά τα μέτρα υποτίθεται πως θα μας έδιναν μια ψευδαίσθηση ασφάλειας απέναντι στη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, κάποιοι ενοχλητικοί αριθμοί κάνουν την εμφάνισή τους και μας καταστρέφουν την ειδυλλιακή εικόνα. Σύμφωνα με αυτούς παρατηρήθηκε: μείωση της παραγωγής στη μεταποίηση κατά 3% (Αύγουστος), μείωση στην οικοδομική δραστηριότητα κατά 18,5%, μείωση στις πωλήσεις των supermarket κατά 20% (Σεπτέμβριος), αύξηση του πληθωρισμού στο 4,6%, ανατιμήσεις προϊόντων κατά 12%. Ταυτόχρονα οι προβλέψεις για αύξηση της ανεργίας, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και για οικονομικό μαρασμό πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αποφυγή της οικονομικής κρίσης.
Και μέσα σε όλα αυτά οι τραπεζίτες αντιδρούν!!!
Αντιδρούν καθώς θεωρούν απαράδεκτη την εισβολή του κράτους στην διοίκηση των τραπεζών (συμμετοχή Κράτους στο Δ.Σ. των τραπεζών χωρίς δικαίωμα ψήφου!) και την έλλειψη εμπιστοσύνης στο δόγμα της ελεύθερης αγοράς και επιμένουν να τους χορηγηθεί το δώρο των 28 δις. ευρώ χωρίς καμία υποχρέωση από την πλευρά τους.
Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Αυτοί που απαιτούν χρηματική βοήθεια εδώ και τώρα είναι οι ίδιοι που: το 2007 είχαν αύξηση των κερδών τους κατά 65%, το 2006 έβγαλαν σε πλειστηριασμό 1.014 ακίνητα και το 2007 3.229 ακίνητα, δεν υπογράφουν τις κλαδικές συμβάσεις εργασίας και δεν δίνουν τις απαιτούμενες αυξήσεις στο εργαζόμενούς τους, παίρνουν τεράστια bonus για τις «αποδόσεις» τους και αρνούνται πλέον την σύμβαση με Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας για δανειοδότηση εργαζομένων και συνταξιούχων καθώς το περιθώριο κέρδους είναι χαμηλό.
Όσο συνεχίζουμε να καλλιεργούμε ένα κλίμα ασυδοσίας στον τομέα της οικονομίας, όσο δεν διεκδικούμε δυναμικά και αγωνιστικά τα αυτονόητα, όσο επιμένουμε στην απάθεια τόσο αυτές οι ληστρικές συμπεριφορές θα αναπαράγονται και θα κυριαρχούν στην οικονομική ζωή της χώρας.
Δεν πρόκειται, απλά για μια κρίση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης αλλά για μια εγγενή κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, αποτέλεσμα της τεράστιας συσσώρευσης κεφαλαίου στα χέρια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Σε αυτό το σημείο λοιπόν υπεισέρχονται οι ευθύνες της Αριστεράς. Ο ρόλος της για τη ριζική μετατόπιση του πολιτικού και οικονομικού σκηνικού προς μια άλλη κατεύθυνση είναι καθοριστικός. Η κοινωνία χρειάζεται μια οικονομία η οποία να λειτουργεί για τις ανάγκες της ίδιας και όχι της αγοράς.
Ένας άλλος κόσμος έχει αρχίσει να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Με τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη. Ένας άλλος κόσμος που γίνεται καθημερινά όλο και πιο εφικτός…